| İnternet Exporler 8 ile gezin |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| |
GURBETÇİLİK
Tabiatın cömert olmayışı eski devirlerde Rizeli'yi gurbete çıkarmak zorunluğunda bırakmıştır. 1914 Harbinden önce daha çok dış memleketlere olan gurbete göç, İstiklal harbinden sonra Türkiye içine yönelmiştir. Bugün Samsunun köy ve merkez nüfusunun %30'u İstanbul'da 300, Ankarada 150 bin civarında Rizeli bulunduğu meydandadır. Buralarda ev, yurt ve ticarethane sahibi oldukları halde çoğu doğduğu diyarla bağını kesmemiştir. İzmit ve Sakarya vilayetlerinde, Yalova, İzmir ve Bursa çevrelerinde büyük topluluklar halindedirler. Vilayet nüfusunun üç mislinden fazla Rizeli, Türkiyenin çeşitli diyar, şehir ve kasabalarında yerleşmiştir.
Derinlemesine tetkike değer, başlı başına sosyal bir konu....
Gurbet elinden, zati ihtiyaçları dışında, memlekette kalan aile efradına, geçim parası biriktirmek ve göndermek zorunluğu karşısında, (Tarık Bin Zeyyat) gibi ne olursa olsun muvaffak olmak zarureti her tehlikeyi göze almak mecburiyetile karşılaşmıştır. İcabında gemici, marongoz, kayıkçı, betoncudur; tüccar, armatör, fabrikatördür. Her işe atılır, şahsi bütün kabiliyetlerinden istifade eder. İstanbulda deniz ticaret ve nakliyeciliğinde, kereste ticaretinde önemli yeri olduğu gibi endüstri alanında da başarılar sağlamış, birçok fabrikaların da sahibidir.
Göç ettiği yerlerde, tarım alnında da başarılı olmuştur. Bu başarısını Samsun Vilayetinin, Marmara Havzasının, İç Anadolunun birçok yerlerinde hatta Van ve Tatvanda izlemek kabildir. gittiği her yerde siyasi sahalarda parytilerin bütün kademelerinde, birinci planda yerleri elde ettiği, bütün siyasi teşekküllrin kurultaylarına, Türkiyenin bir çok vilayetlerinden delege temsilcisi olarak gönderildiklerini görmek mümkündür. Hayatta gözü pek olmadıkça başarı elde edilmez kanısındadır.
İyi bir kolonizatör olduğunu, yerleştiği bazı illerde ispat etmiştir.
Rizede iken, kendisinde mevcut aile, kabile bağlılıklarının yanısıra dışarda, hemşehri olarak da birbirlerini çok tutarlar, tesanüt bu defa tamdır.
Rize dahil, şark vilayetlerinden büyük şehirlere, İstanbul'a ve sanayi mıntıkalarına, gurbetçi akınları olduğu ve devam ettiği bir hakikattır. ... Burada belirtilmek istenen nokta Karadeniz ve Rize halkının göç hareketinde başka güdülerin varlığını açıklamaktır. Orta Anadolu yerlisinin belki satın alma gücü, nakit parası yoktur, hiç olmazsa, buğdaya, hayvana, yani ekmeğe, süte, ete, gıdai maddelere bir nebze sahiptir, açlık korkusu yoktur.
Fakat, tabi ürün kaynakları 3-4 aylık yiyecek ihtiyacını ancak temin edebildiğinden Rize köylüsü, İstanbulda Kasımpaşa da oturandan, çalışandan farklı durumda değildir. O da İstanbullu gibi günlük ekmeğini, sebzesini, yağını, tuzunu, giyeceğini satın almak zorunluğundadır. Ne köylüdür, ne de şehirli; köyde oturur, fakat yaşıyabilmel için şehirli gibi kazanması lazımdır...
Gurbetçilik, bugün çay bölgesi olan sahil kısmında çok azalmış isede, diğer bölgeler halkı, hala bu yoldan geçim temini peşindedir.
İş mevsiminde eli kolu iş tutan gider, 100 haneli köyde, bazen 7-10 ihtiyar erkek kalır. Erkeğin ayrılışı, bütün aile işini kadınlara yükler.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
